زندگی اجتماعی مردم در مقدمۀ نیما بر کتاب آخرین نبرد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری زبان و ادبیات فارسی. پژوهشگر گروه پژوهشی آیندۀ رؤیا. دامغان، عباس آباد

چکیده

اسماعیل شاهرودی (آینده) و نصرت رحمانی دو شاعر نیمایی‌سرای دهه­های سی تا پنجاه شمسی، به یک دلیل در تاریخ شعر معاصر فارسی یگانه هستند. این دو تنها شاعرانی‌اند که نیمایوشیج بر یکی از مجموعه­های شعری­شان مقدمه نوشته است. مقدمۀ نیما بر کتاب آخرین نبرد اثر اسماعیل شاهرودی و کوچ اثر نصرت رحمانی از این نظر بسیار حائز اهمیت است. مقدمۀ نیما بر آخرین نبرد بسیار مفصل‌تر از مقدمۀ او بر کوچ است و ازاین‌رو شایستۀ تحلیل و بررسی است. این پژوهش به تحلیل مقدمۀ نیما بر کتاب آخرین نبرد پرداخته است و به این سؤال پاسخ داده است که کدام ویژگی در اشعار شاهرودی در این مقدمه‌نویسی نیما تأثیر داشته است و وی را به این مقدمه‌نویسی ترغیب کرده است؟ تحلیل این مقدمه و مقایسۀ آن با مقدمه کتاب کوچ نشان می‌دهد که توجه به زندگی اجتماعی مردم و آرگو (به معنای زبان مخفی و زبان عامیانه) در اشعار شاهرودی، مورد توجه نیما در این مقدمه بوده است. از زاویۀ تحلیل گفتمان هم مقدمۀ نیما، به مثابۀ عملی گفتمانی در تثبیت اصطلاح آرگو در شعر معاصر است

کلیدواژه‌ها


آل‌احمد، جلال (1340). «پیرمرد چشم ما بود». مجلۀ آرش. دی ما 1340. شمارۀ 2.
- امینی مفتون (1392). به نقل از آدرس زیر:
https://www.cgie.org.ir/fa/news/7275
- ایرانی، هوشنگ. (1330). «انتقاد نیما یوشیج: پیش گفتار آخرین نبرد». مجلۀ خروس جنگی. دورۀ 2. شمارۀ 2.
بابا چاهی، علی (1388). زیباتری از جنون. تهران: نگاه.
- رعیت حسن‌آبادی، علیرضا (1399). «آرگو در گفتمان ادبی نیمایوشیج». ادبیات پارسی معاصر، سال دهم، بهار و تابستان 1399 شمارۀ 1 (پیاپی 28).
- رعیت حسن‌آبادی، علیرضا (1392). «مانیفست و تلقی از آن در گفتمان شعر مدرن و پسامدرن فارسی». نقد ادبی، سال هشتم، پاییز 1394، شمارۀ 31.
- رؤیایی، یدالله (1393). «چرا تو عباس هستی؟» برگرفته از وبلاگ یدالله رؤیایی تاریخ دسترسی 23 بهمن 1393. به آدرس زیر:
http://www.royaee.malakut.org/
- رؤیایی، یدالله (1348). «بررسی «آینده». دفترهای روزن (گزارش کتاب).
- شاهرودی، اسماعیل (1330). آخرین نبرد. تهران: بی‌نا.
- شاهرودی، اسماعیل (1396). آخرین نبرد. چاپ دوم. تهران: شن.
- شاهرودی، افشین (1388). دربارۀ اسماعیل شاهرودی. پیشگفتار کتاب مجموعه اشعار اسماعیل شاهرودی. تهران: نگاه.
- شریفیان مهدی و نوری، علیرضا (1391). «رهیافتی به مفهومِ زندگی در اشعار نیما (بر اساس نظریّۀ دریافت)». نشریۀ تاریخ ادبیات. دورۀ 4، شمارۀ 1 - شمارۀ پیاپی 68. بهار و تابستان ۱۳۹۰.
- موسوی، حافظ (1397). «سخنرانی در شب اسماعیل شاهرودی». برگزار شده توسط موسسۀ بخارا. دامغان. 31 خرداد 1397.
- نوری علا، اسماعیل (1348). صور و اسباب در شعر امروز ایران. تهران: انتشارات بامداد.
- نیمایوشیج (1329). مقدمه بر کتاب آخرین نبرد. سرودۀ اسماعیل شاهرودی. تهران: بی‌نا.
- نیمایوشیج (1333). مقدمه بر کتاب کوچ. سرودۀ نصرت رحمانی. تهران: نگاه.
- نیمایوشیج (1364). حرف­های همسایه. تهران: دنیا.